bir şir tahlili kitabı: Ozan'ın Şairliği"

OZAN’IN ŞAİRLİĞİ
Tabip şairlerimizden Dr.Ahmet Tevfik OZAN’ın şiirlerinin tahlil edildiği bu eserde ayrıca dost mektuplarına ve şiirleri ile ilgili düşüncelere yer verilmiştir.
Baskı yılı:2000

Ozan’ın Şairliği kitabın ÖNSÖZ’ünden..

Osman AYTEKİN
Son yıllarda şiirin, can çekiştirdiği; söylenir oldu fakat bir o kadar da şiir adına kitaplar çıktı. Şiir yazanların şiir okuyanlardan fazla olduğu bir dönem... Sanki şair enflasyonu yaşıyoruz. Bence burada, Şair ve Şiirini sorgulamamız gerek, belirlememiz gerek. Yani şairlerimize sahip çıkmamız gerekiyor.

Günümüzde Şair’e ve Şiir`e ne ölçüde değer veriliyor? Şayet, şair ve şiiri hak ettiği yere koymak gerekirse öncelikle bu soruya cevap aramak lazımdır. Şiir tahlilleri üzerine yayınlanan kitaplar çok az. Hatta şiirin münekkidi olduğunu söylemek dahi belki zordur; fakat, diğer edebi türlerde (meselâ roman ve hikâyede) durum böyle değildir. Bir ‘Huzur’ için yüzlerce makale yazılmıştır. Şiirde de, şiir kitabı olarak değil ama şiirler için dergi veya kitaplarda tahliller yazılmıştır. ‘Makber’, ‘Kaldırımlar’,’Sakarya’, ‘Çanakkale Şehidlerine’, ‘Süleymaniye’de Bayram Sabahı’ ve ‘Rindlerin Ölümü’ bunlardan bazılarıdır. Şiir tahlilleri üzerine kapsamlı olarak Mehmet Kaplan Hoca’nın, ‘Şiir Tahlilleri’ni görürüz. Televizyonlarda da bazen şiir proğramları veya sohbetlerinin hazırlandığını görüyoruz. Burada okunan şiirler genelde bir kaç güzel beyitten oluşuyor. Şiirlerin muhtevasına, özüne inilmiyor ve bu proğramlar sathi olarak kalıyor... Bu sanat dalında tahliller yapılabilir ve belgeseller de hazırlanabilir. Şair ve Şiir üzerine çok değişik fikirler görüyoruz. ‘Şiir’in, ‘düzyazının karşıtı’ olduğunu ifade eden şairler, ‘şiir dilinin soyut olması gerektiği’ görüşünü de ileri sürüyorlar. Herşeyden önce şiirde ses olmalıdır, şiirin mimarisi olmalıdır. Şiir’in bir dil işi olduğu gerçeği unutulmamalıdır. Şiir, her insana hitap eder, ancak şiirden herkes keyif alamaz. Şiiri herkes kendi duygularına göre yorumlar. Şairler, okuyuculara seslenirken şiirde anlatabilme sorumluluğu da taşımalıdır diye düşünüyorum. Yahya Kemal de, bu hususta şöyle der: ‘Ben istiyordum ki Türk şiiri herkesin lisanıyla yazılmış olsun. Türk’ün hançeresine uygun bir ahenk içinde kullanılmış kelimelerle bir şiir yaratılsın.’ ‘Ozan’ın Şairliği’, şiir tahlilleri olarak ilk çalışmamızdır. Bu kitapta, şair’in yayınlanmış tüm şiirlerinin genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Kitap dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ‘Dağlar Ardı’, ‘Kâinat Şiiristan’ isimli kitaplarından seçtiğimiz şiirler ve bazı dergilerde yayınlanan nesirli şiirleri incelenmiştir. Bu kitap ilk çalışmamız olması hasebiyle bazı eksiklerimiz olabilir. Bu sebeple okuyucularımızın hoşgörüsüne sığınıyoruz. Kitabın diğer bölümlerinde değerli yazar ve şairlerimizin, Ahmet Tevfik Ozan`ın şairliği üzerine kaleme aldıkları eleştiri yazıları ve dost mektuplarından bölümler ilave ettik. Değerlendirme ve eleştiri yazıları ile birlikte bu incelememiz şair dostumuz A. Tevfik Ozan’ın şairliği hususunda sizlere bir fikir verebileceğini umarken, Türk şiirinin irdelenmesi için kapıların aralanması gerektiğini sanıyoruz. Ozan’ın şairliği için şunları ifade etmek yerinde olacaktır; şiir diline Ozan`ın, gerektiği gibi riayet ettiği görülecektir. Şair’in, hislerini, tebliğ ve telkin metodunu da yerinde kullandığı fark edilecektir. Bununla birlikte, ‘Necip Fazıl’ı Necip Fazıl yapan, büyük ölçüde normal olarak kendi bulunması gereken yerde değil, muhatabının yanında bulunmasıdır’ (1) hükmünü unutmamak gerekir. İsmet Özel`in Necip Fazıl için vardığı bu hüküm, değişik bir yargıdır. Nitekim, Peygamberimiz (S.A.V.) müslüman şairleri himaye ve taltif etmiş, müşrik şairlere cevap vermeye, müslümanların morallerini takviye edecek şiirler yazmaya teşvik etmiştir. ‘Şiir de söz cümlesindendir. İyisi iyi bir söz gibi güzel, kötüsü de kötü bir söz gibi çirkindir.’ (2) Hadisi, şair’imizin çizgisidir.

Bu kitabın hazırlanmasında yardımlarını esirgemeyen tüm gönül dostlarımıza teşekkürler ediyorum.

(1) İslâm Sanatının Yeniden Teşekkülü. Mahmut ÇETİN, Adım Yayınları.İstanbul. (2) Kütüb-ü Sitte, C.8. Şiir Bölümü, sh. 179-205.